Toen ik in de jaren tachtig van de vorige eeuw op de middelbare school zat, was de film ‘Basic Instinct’ een groot succes. Wat vooral besproken werd, was het moment dat Sharon Stone haar benen over elkaar slaat en je naar schijnt een glimp kon opvangen van haar poes. In die tijd kon je dat nog niet eindeloos terugspoelen en nakijken op internet, dus je moest dat dan maar geloven of de film op video bemachtigen en met terug en vooruit spoelen proberen het moment te vangen. Het was een mooie tijd waarin er nerds en geeks waren, die hier ook echt de tijd voor namen. Bij gesprekken hierover kwam dan ook ter sprake, dat in Amerika in de bioscoop, Coca Cola kleine snijbeelden in films liet stoppen van een glas cola, zodat je dan in de pauze snel een flesje cola ging halen. Verborgen boodschappen. Dat klonk in het begin als een soort samenzwering, maar bleek later gewoon echt het geval te zijn. Het werd onderzocht en het werkte. Later met televisie was dat niet meer nodig. Je kon gewoon elk kwartier een reclameblok voor eten en drinken voorbij laten komen en iedereen benutte het moment om naar de koelkast te rennen. Internet heeft dit allemaal nog makkelijker gemaakt. Algoritmes zoeken je voorkeuren uit en presenteren je via alle mogelijkheden te pas en te onpas wat je wil zien, horen of voelen. ‘Surveillance capitalism’ noemen ze dat in turbotaal.
Het voordeel is, dat je nog altijd een keuze hebt om je er aan te onttrekken. Je hoeft geen televisie te kijken. Je hoeft niet naar de bioscoop. Je slimme device hoef je ook niet uit je zak te halen. Op straat kun je wegkijken van de modulerende reclameborden van JCDecaux. Je hoeft het je niet te laten overkomen. Maar het valt niet mee, als je er niet als een kwezel bij wil lopen, afgesloten van de wereld. Nu ben ik echter niet afgesloten van de wereld als ik zonder telefoon door een park loop. De geluiden van de omgeving, de geur van de flora en fauna en de bewegende en stilstaande beelden dringen tot mijn zintuigen door, maar dringen zich niet op. Mijn gevoel doet ermee wat het wil. Zelf veins ik invloed, terwijl ik me eraan overgeef.
Als ik thuiskom zie ik mijn zoon aan tafel zitten met zijn airpods in. Kleine tandborsteltjes, die hem draadloos in verbinding stellen met zijn slimme apparaat. Hij speelt spelletjes mijn zijn vrienden en kijkt soms eindeloos filmpjes. Hoewel ik niet weet of je de twee seconden durende indrukken echt filmpjes kan noemen. Een soort digitaal Skihut vermaak. Informatie Skittles en Pringles. Hij wordt continu gevoed met ingefluisterde informatie impulsen. Voor mij is het onmogelijk de hoeveelheid data die hij binnenkrijgt via zijn ogen en oren te monitoren. Hij merkt niet dat ik de keuken binnengekomen ben. Ik bekijk hem een seconde of tien. De hond komt kwispelend op me af. Ik zeg mijn zoon goedemiddag. Ik zeg het nog een keer, wat luider deze keer en zie mijn zoon opschrikken uit zijn trance. Waarin hij prompt weer terugvalt. Ik aai de hond over z’n koppie en fluister dat hij een gezegend wezentje is. Hij spitst zijn oortjes en kijkt me verwachtingsvol aan. Hij begrijpt het waarschijnlijk niet, maar dat is niet erg. We delen een onbewaakt ogenblik.
VON SOLO
DICHTER, COLUMNIST, PERFORMER EN CINEAST
Check de actualiteiten van VON SOLO op www.vonsolo.nl
Lees ook de wekelijkse column van VON SOLO op www.POMgedichten.nl
